Month: February 2011

Mehrangarh virkið í Jodphur

Fyrir ferðina hingað til Indlands keypti ég mér þráðlaust lyklaborð. Það lyklaborð tengi ég með bluetooth við iPhone símann minn og get ég því skrifað bloggfærslur beint inná símann. Þetta gerir mér kleift að sitja hérna uppi á þaki gistiheimilsins í Jodhpur með bara lyklaborð í fanginu og blogga um atburði síðustu daga. Í stað þess að hanga inná rykfylltu internetkaffi, þá sit ég hér úti í sólinni og blogga.

Hótelið okkar í Jodhpur er í gamla miðbænum og fyrir framan mig sé ég Meherangarh virkið gnæfa yfir borginni. Í fjarska heyri ég bænaköll frá þremur ólíkum moskum og í húsi rétt hjá var áðan brúðkaupspartí með tilheyrandi söng.

* * *

Glöggir lesendur taka eflaust eftir því að þessi færsla heitir “Indlandsferð” en ekki því metnaðarfulla nafni “Suður-Asíuferð”. Fyrir því er auðvitað ástæða. Upphaflega var planið að eyða 2 mánuðum á Indlandi, Nepal, Bútan og Bangladess, en okkur þótti það á endanum of mikið og við kipptum Nepal út. Þegar við tókum aðeins saman hvað okkur langaði að sjá á Indlandi þá ákváðum við á endanum að sleppa Bútan líka. Landið er gríðarlega dýrt og okkur fannst Indlands-yfirferðin of hröð til að ná inn nokkrum dögum í Bútan. Þannig að við munum halda okkur við Indland, með smá stoppi í Bangladess. Einnig höfum við hætt við Suður-Indland – við ætluðum að enda á Goa – og enda þess í stað á hinum afskekktu Andaman eyjum, sem eru í Bengal flóa nálægt Myanmar. Þar er lítið annað en blár sjór, hvítar strendur og kóralrif.

* * *

Við komum hingað til Jodhpur í gærkvöldi með taxa frá Udaipur. Við tókum taxa hingað til þess að geta stoppað á leiðinni á tveimur merkum stöðum. Fyrst í Kumbalgarh virkinu um 80 km fyrir norðan Udaipur. Þetta er eitt stærsta virkið á Indlandi, byggt á 15. öld. Í kringum það er 36 kílómetrar af múr, sem leigubílstjórinn sagði okkur að gerði hann að næst-stærsta múr í heimi. Ég veit ekki hversu áreiðanlegar heimildir hann hefur fyrir því. Næsta stopp var svo hjá Ranakpur hofinu. Ranakpur er Jain hof, sem var byggt árið 1439 og inní því eru ótrúlega miklar og fallegar marmaraskreytingar. Hofið er á fallegum stað í dal ekki svo langt frá Kumbalargh.

Hofið er byggt af fólki, sem tilheyrir Jain trúarbrögðunum, sem um 1% Indverja aðhyllast. Þrátt fyrir að vera ekki stærri þá eru þessi trúarbrögð nokkuð áberandi og mörg falleg hof standa þeim til heiðurs enda voru þau vinsælli meðal Indverja áður. Þau eru ekki ósvipuð Hindúisma (og margir sem áður aðhylltust Jain hafa fært sig til Hindúisma) – í þeim er mikil áhersla á friðsemi og mega iðkendur ekki drepa neinar lifandi verur. Þeir borða ekki kjöt, reyna að forðast að drepa skordýr og svo framvegis. Áður en við fengum að fara inní hofið þurfti ég að taka af mér leðurbeltið mitt.

Á milli Ranakpur og Jodhpur stoppuðum við á miðjum sveitavegnum til þess að hyllla Mótorhjólaguðinn. Fyrir einhverjum 30 árum lést þar mótorhjólakappi. Stuttu eftir andlátið tók mótorhjólið hans uppá því að keyra sjálft aftur á slysstað og auk þess fjölgaði slysum í nágrenninu mikið. Hinn látni mótorhjólakappi birtist bróður sínum í draumi og tilkynnti honum að bílstjórar þyrftu að reisa sér til heiðurs skríni og byrja að tilbiðja sig og mótorhjólið. Þannig að í dag stendur þarna blómaskreytt hjólið og skríni tileinkað mótorhjólaguðnum. Bílstjórar votta því virðingu sína annaðhvort með því að stoppa, hella viskí á skrínið (gott að vita að allir bílstjórar hafi viskí á sér) eða flauta vel og lengi þegar þeir keyra þarna framhjá.

* * *

Við vorum í Udaipur í 4 daga og dvölin þar var frábær. Udaipur er ótrúlega falleg borg, sem liggur við Pichola vatn. Frægast í Udaipur er sennilega hin hvíta Vatnshöll, sem er á miðju vatninu.

Udaipur varð pínu fræg þegar að stór hluti James Bond myndarinnar Octopussy var tekin upp þar. Sú mynd er sýnd á hverju gistiheimili í borginni á hverju kvöldi og við ákváðum að sjá hvernig borgin kæmi út í henni. Ég man að sirka 8 ára gömlum Einari Erni fannst Octopussy vera stórkostleg mynd. Hún hefur hins vegar elst með ólíkindum illa og er í dag frekar illa leikin della. Þeir sem muna eftir myndinni vita auðvitað að enginn hluti hennar gerist í Udaipur, heldur í Delhi. Semsagt, sá hluti myndarinnar sem gerist í Delhi er tekinn uppí Udaipur – þrátt fyrir smáatriði einsog þau að í Delhi er ekkert stöðuvatn. Framleiðendurnir gerðu greinilega ekki ráð fyrir að fólk vissi mikið um Indland.

Við tókum því frekar rólega í Udaipur. Við skoðuðum hina mögnuðu Borgarhöll, sem að er bústaður kónganna úr Sisodia fjölskyldunni, sem er sennilega sú konungsfjölskylda sem hefur setið hvað lengst – núverandi kóngur er ættliður númer 67 í röð konunga. Völd þeirra eru þó lítil í dag. Höllin er að hluta til safn og hún er gríðarlega falleg.

Við fórum líka í bátsferð á Pichola vatni, sigldum þar framhjá Vatnshöllinni (það má ekki fara á land þar í kjölfar Mumbai hryðjuverkanna – einungis hótelgestir mega vera þar) og stoppuðum svo á eyjunni þar sem að Jag Mandir höllin er (þar sem að Octopussy og gellurnar hennar bjuggu).

Við borðuðum líka ótrúlega góðan mat á fallegum veitingastöðum með útsýni yfir vatnið og svo lærðum við að elda indverska grænmetisrétti á stuttu matreiðslunámskeiði sem við fórum á heima hjá konu eigenda gistiheimilisins.

* * *

Einna eftirminnilegast frá Udaipur var svo heimsókn okkar á dýraspítala í nágrenni borgarinnar. Spítalinn er rekinn af bandarískum hjónum og hýsir hundruði veikra og slasaðra götudýra frá Udaipur. Mest er þarna af götuhundum, sem hefur verið keyrt yfir og af veikum götubeljum. Kýr eru jú heilagar hérna á Indlandi og því eru þær ekki drepnar. Þegar að mjólkurkýr geta ekki mjólkað almennilega er þeim oft bara sleppt. Þær enda inní borgum þar sem enginn þorir að gera þeim neitt og éta þar mat af ruslahaugum.

Þær átta sig ekki á því að plastpokar eru ekki matur og því enda þær með tugi plastpoka í maganum, sem gerir þeim smám saman lífið óbærilegt. Einsog eigandi spítaland orðaði það við okkur þá er virðing Indverja fyrir kúnum að stóru hluta fólgin í því að þeir eru ekki vondir við þær – en þeir eru ekkert sérstaklega góðir við þær heldur. Það er ekki keyrt á þær, en þær lifa sennilega heldur ekki mjög góðu lífi í stórborgunum.

Götuhundar eru önnur saga – á þá er keyrt og fáum þykir sérstaklega mikið til þeirra koma. Þeir eru flestir úrkynjaðir og borða af ruslahaugum. Flestir þeirra hunda sem eru á spítalanum eru annaðhvort með meltingarsjúkdóma (sem þýðir að þeir geta engan mat borðað) eða hafa lent undir bíl og eru því annaðhvort án fóta eða geta ekki labbað almennilega af öðrum ástæðum (hundurinn á myndinni hér að neðan var ekki með neina afturfætur). Við buðumst til að vinna þarna sem sjálfboðaliðar (eitthvað sem mér hefði ekki dottið í hug án Margrétar) og okkar verk var að sitja í nokkra klukkutíma úti með nokkrum hundum og klappa þeim.

Þetta hljómar furðulega, en þessir hundar hafa alist upp við að fá enga umhyggju, sem þeir virðast þrá, því við þurftum bara að vera þarna í nokkrar mínútur áður en þeir voru orðnir okkar bestu vinir og kepptust um að láta klappa sér. Það var með ólíkindum hversu lítið við þurftum að gera til að gera þá glaða í smá stund. Það eru oft svona hlutir, sem manni hefði aldrei dottið í hug að gera, sem gera svona ferðalög svo skemmtileg og gefandi.

*Skrifað í Jodhpur á Indlandi klukkan 17.40*

Þegar við Margrét vorum í taxa á leið frá flugvellinum hérna í Udaipur, á leið uppá gistiheimilið þar sem ég er núna, þá var það með ólíkindum róandi upplifun eftir geðveikina í Mumbai og Aurangabad. Í Udaipur er miklu minni mengun, færri bílar og minni læti. Hérna sér maður til fjalla og vötnin fallegu í kringum þessa vatnaborg eru svo sannarlega velkomin tilbreyting frá Aurangabad og Mumbai.

* * *

Rútuferðin frá Mumbai til Aurangabad var skrautleg. Lestarmiðar til Aurangabad voru uppseldir og því neyddumst við til að taka rútu. Það tók rútuna okkar 12 klukkutíma að fara þessa 400 kílómetra leið á milli borganna. Það þýðir að rútan var að meðaltali á 33 kílómetra hraða og miðað við hvernig ferðin gekk þá þykir mér það bara nokkuð gott.

Rútan var furðumikill lúxus. Hún var útbúin með litlum kojum í stað sæta, þannig að við gátum legið lengst af ferðinni. Það var þó ekki auðvelt að sofa, því að þjóðvegir á Indlandi eiga það sameiginlegt með borgarvegum að á þeim eru stanslaus læti og stanslaus umferðarteppa. Við lögðum af stað frá rútustöðinni í Mumbai um hálf tíu um kvöld og allt til klukkan hálf fjögur um nóttina var rútan í umferðarteppu. Sennilega tók það um tvo tíma að keyra útúr borginni og á þjóðvegunum var þetta lítið skárra. Vegirnir voru uppfullir af vöruflutningabílum, sem að flautuðu einsog óðir menn á hvorn annan. Það er sennilega ágætis trix svo að þeir haldi sér allir vakandi, en það gerði okkur ekki beint auðvelt með að sofa. Einhvern veginn tókst okkur þó að sofa síðustu 3-4 tímana í ferðinni.

Í Aurangabad fundum við okkur hótel í annari tilraun og skipulögðum strax ferð í Ellora hellana, sem eru í um hálftíma fjarlægð frá Aurangabad. Á svæðinu eru um 30 hellar, sem hafa voru skreyttir á magnaðan hátt á um 500 ára tímabili frá 600-1100. Þar sem að skreytingarnar spanna svo langan tíma þá spanna þau líka ólík trúarbrögð, sem voru ráðandi á Indlandi á þeim tímum – fyrst búddisma, svo hindúisma og síðast jain. Minni hellarnir eru fullir af útskornum búdda styttum og fleiru slíku, en hápunkturinn er Kailash hofið. Það var höggvið útúr berginu á um 100 ára tímabili frá árinu 770. 250.000 tonn af bergi var höggvið og fjarlægt og eftir stendur úthöggið hindúa hof, sem er með ólíkindum fallegt.

* * *

Þegar við komum frá hellunum skoðuðum við okkur aðeins um í Aurangabad, sem er eins ósjarmerandi og hægt er að hugsa sér. Allavegana sá hluti borgarinnar sem við vorum í. Mengunin var gríðarleg, sem var kannski ekki endilega útaf fjölda farartækja heldur einna helst af því hversu gömul þau eru. Rickshaw bílar eru ótrúlega léttir (á þrem hjólum), en þeir eru gamlir og útblásturinn frá þeim er hreinasti viðbjóður. Umferðin á stærstu götunni í Aurangabad var sennilega ekki mikið meiri en á meðalgötu á Íslandi, en mengunin var nánast óbærileg. Auk þess var malbikið ónýtt og því þyrlaðist upp ryk, sem gerði ástandið enn verra.

Að vissu leyti er þetta eins í Mumbai og svo líka hérna í Udaipur (þótt að það sé sannarlega betra hérna). Mengunin væri svo margfalt minni ef að bílarnir væru ekki svona rosalega gamlir. Eldgamlir rickshaw og Ambassador leigubílar eru útum allt í Mumbai, sem gerir umferðarteppur í borginni óbærilegar. Leigubílar, sem ábyggilega eru yfir 30 ára gamlir eru enn í fullu fjöri og halda áfram að skila frá sér ofboðslegu magni af mengun.

* * *

Fólkið í Auranbabad var þó frábært einsog alls staðar hingað til á Indlandi. Við römbuðum inní giftingu á laugardagskvöldinu þar sem okkur var tekið vel og allir höfðum mikinn áhuga á okkur.

Á sunnudeginum fórum við svo til Ajanta hellanna, sem eru aðeins meira afskekktir en Ellora. Ajanta hellarnir voru notaðir sem búddamusteri frá árunum 200-600 og þarna voru allt að 200 munkar þegar að best lét. Þeir féllu svo í gleymsku í mörg hundruð ár og voru ekki enduruppgötvaðir fyrr en árið 1819 þegar að menn frá Austur-Indíafélaginu rákust á þá þegar að þeir voru á tígrisdýraveiðum. Ajanta hellarnir eru þekktir fyrir ótrúlegar myndskreytingar inní hellunum, sem eru um 30 að tölu.

Við skoðuðum flesta hellana í gríðarlegum hita á milli þess sem að annarhvor Indverji vildi fá mynd af okkur (aðallega Margréti). Það er frekar skrýtið að bókstaflega allir vilji fá mynd af sér með okkur. Litlum börnum finnst við fáránlega skrýtin og fyndin og fólk á öllum aldri vill fá myndir af sér með okkur. Allt frá unglingum til virðugra eldri manna. Á fjölmörgum heimilum á Indlandi er núna eflaust verið að sýna myndir af ljóshærðu útlendingunum, sem að fólk hitti um helgina.

* * *

Frá Aurangabad flugum við svo til Mumbai, þar sem við fengum að sitja tvisvar í umferðarteppu (aaaaah, Mumbai) er við reyndum að endurheimta hattana okkar af alþjóðaflugvellinum án árangurs – en restinni af deginum eyddum við á domestic flugvellinum á meðan að við biðum eftir flugi til Udaipur.

*Skrifað í Udaipur, Indlandi klukkan 20.09*

Það er búið að vara mig svo oft við Mumbai og Indlandi að það kom mér eiginlega á óvart hversu ekki-hræðileg Mumbai er. Hérna er ekki heimsins versta umferð og þetta er ekki heimsins ljótasta borg og svo framvegis. Langt því frá.

Mumbai er auðvitað borg ótrúlegra andstæðna. Hér býr ríkasta fólkið á Indlandi í hverfum þar sem fasteignaverð er líkara New York en restinni af Indlandi. Hérna er Bollywood iðnaðurinn og Bollywood stjörnurnar búa hér og borða á fínum veitingastöðum og skemmta sér á næturklúbbum.

Og hérna eru líka stærstu fátækrahverfi í heimi. Yfir 55% allra íbúanna búa í fátækrahvefunum, svipuðum þeim og gerð voru fræg í Slumdog Millionaire. Það þýðir að yfir 10 milljón íbúa búa í hreysum án aðgangs að skólpi og rennandi vatni. Borgin sjálf er talin vera næst fjölmennasta borg í heimi með um 14 milljón íbúa, en á borgarsvæðinu öllu búa sennilega yfir 20 milljón manns.

* * *

Við Margrét komum hingað á þriðjudaginn eftir að hafa millilent í Zurich á leið okkar frá Stokkhólmi. Strax á flugvellinum byrjaði borgin að koma mér á óvart. Skipulagið þar var einsog best gerist, engir öskrandi leigubílstjórar, heldur allt skipulagt og enginn gat okrað á þreyttum ferðamönnum í nýju landi. Við gistum á sæmilegu hóteli í Colaba hverfinu, sem er í suðurhluta borgarinnar.

Mumbai var áður á nokkrum eyjum, sem hafa með árunum verið tengdar saman með landfyllingum gerðum að hluta til úr rusli. Colaba hverfið er syðst í borginni. Fyrir sunnan Colaba er svo Arabíuhafið, þannig að borgin getur bara vaxið í eina átt – norður. Colaba er túristahverfi og nokkuð vel stætt miðað við önnur hverfi Mumbai. Við höfum þó náð að skoða nokkrar hliðar á borginni síðustu daga.

Við eyddum fyrsta deginum í að skoða frægustu hlutina hérna í Colaba. Fyrst Gateway of India, minnismerki sem að Bretar reistu fyrir um 100 árum og þar við hliðiná Taj Mahal hótelið, sem var miðpunktur hryðjuverkaárásanna á Mumbai árið 2008. Einsog við var að búast voru göturnar í kringum hótelið að hluta til lokaðar og líktist aðkoman að mörgu leyti lúxuhótelum í Mið-Austurlöndum og Indónesíu. Hótelið er þó enn ótrúlega glæsilegt þarna við sjóinn.

Við Gateaway of India var nokkuð skemmtilegt að vera. Þetta er mikill samkomustaður Mumbai íbúa og þótt að flestir túristar fari þarna þá er hlutfall túrista svo lágt í borginni að við vorum þar mjög áberandi. Margrét leyfði æstum Indverjum að taka myndir af sér með þeim og sumum fannst meira að segja spennandi að fá mig með sér í fjölskyldualbúmin. Þetta var allt mjög skemmtilegt og móttökur Indverja frábærar.

Við skoðuðum svo Prince of Wales safnið, sem að heitir núna einhverju hindúsku nafni, sem ómötulegt er að muna eða bera fram. Hægri flokkurinn Shiv Shena hefur keppst við það að breyta öllum gömlum breskum nöfnum í hindúsk nöfn. Það skýrir hvers vegna borgin heitir núna Mumbai en ekki Bombay einsog hún gerði fyrir 1995. Þetta þýðir einnig til dæmis að “Prince of Wales safnið” (fínt nafn, auðvelt að muna) heitir núna “Chhatrapati Shivaji Maharaj Vastu Sangrahalaya”, sem ég get hvorki munað né borið fram.

Um kvöldið borðuðum við svo á Leopold’s Café, sem er nokkuð þekkt kaffihús hérna í Colaba hverfinu. Bæði er það þekkt sem aðalkaffihúsið í bókinni Shantaram og svo var Leopold’s líka einn þeirra staða, sem ráðist var á í árásunum 2008. Enn má sjá skotgöt á veggjunum og fyrir utan staðinn var brynvarður herbíll. Maturinn var góður, þótt að Rough Guide hafi sagt að hann væri bragðlítill og of dýr. Ef þetta var bragðlítill matur, þá þurfum við ekki að hafa áhyggjur af framhaldinu.

Í gær skoðuðum við aðal-lestarstöðina, sem er gömul og falleg bygging og keyptum rútumiða til Aurangabad, sem er næsta stopp.

Aðalmálið í gær var þó ferð í Dharavi fátækrahverfið í úthverfi Mumbai. Fyrst fannst mér það ekki hljóma neitt sérstaklega spennandi að fara í túr um fátækrahverfi. Ég sá fyrir mér túr þar sem við myndum gapa útúr loftkældri rútu á fólkið sem væri að betla í kringum mann og við myndum taka myndir af eymdinni. Ég hafði lesið um slíka túra í Rio de Janeiro og fannst þeir ekki spennandi. En nokkrir höfðu mælt með þessum túr og við létum af því verða. Túrinn er skipulagður af hjálparsamtökum í Dharavi hverfinu. Þar vinnur fólk sem þar býr og allur peningurinn, sem kemur inn, fer í að byggja skóla fyrir hverfið.

Dharavi hverfið er magnaður staður. Á um 2 ferkílómetra svæði býr og vinnur 1,1 milljón manns. Nánast allir eru þar með vinnu við að endurvinna rusl. Gríðaregt magn af plasti og öðru rusli er flutt í hverfið, þar er það sorterað, þurrkað og svo að lokum brætt í einingar, sem eru seldar. Við fengum að sjá alla vinnsluna og þetta var merkilegt. Í túrnum var bannað að taka myndir og fólkið hafði meiri áhuga á að vinna vinnuna sína en því að pæla í gestunum. Það voru helst litlu börnin, sem voru æst í að heilsa okkur. Dharavi hverfið var notað sem tökustaður í nokkrum atriðum í Slumdog Millionaire og þaðan komu nokkur af litlu börnunum, sem léku í myndinni. Við skoðuðum líka híbýli fólks, sem voru með ólíkindum lítil. Heilu fjölskyldurnar bjuggu í herbergjum, sem voru ekki mikið stærri en tveir fermetrar.

Í dag tékkuðum við okkur útaf hótelinu og skoðuðum svo Crawford markaðinn, gamla skrifstofu Gandhi og löbbuðum svo um Chattoway ströndina. Á eftir er það svo næturrúta til Aurangabad, þrátt fyrir að ég hafi fengið heillandi boð bæði um að koma á sýningu á Bollywood mynd í kvöld og frá öðrum aðila boð um að leika aukahlutverk í *tveimur* myndum á morgun. Frá Aurangabad ætlum við svo að skoða Ajanta og Ellora hellana.

*Skrifað í Mumbai, Indlandi klukkan 18:32.*

Í gær var ég í slagveðri á Íslandi, í dag í 15 stiga frosti í Stokkhólmi og á morgun er það svo Mumbai, þar sem er um 30 stiga hiti.

Við Margrét eyddum helginni á Íslandi þar sem að pabbi hennar hélt uppá fimmtugs afmæli sitt. Þrátt fyrir að þetta væri stutt heimsókn var hún ótrúlega skemmtileg og við náðum að gera mikið og hitta marga.

Í dag höfum við svo verið á fullu að undirbúa Indlandsferðina. Á morgun er það flug héðan til Zurich og svo þaðan til Mumbai. Ef allt gengur ættum við að vera í Mumbai um kl 10 annað kvöld.

Við getum ekki beðið.